Od zakurzonego skryptu do świeżych pomysłów

Jak „pożenić” kulturę z nauką, czyli co ma wspólnego działalność lokalnego ośrodka kultury z obserwacjami astronomicznymi? Takie połączenie zaistniało w zeszłym roku na terenie gminy Zbuczyn w powiecie siedleckim. I zapewne będzie miało swój dalszy ciąg.

Zaczęło się od wielkich porządków. Gminna Biblioteka Publiczna w Zbuczynie korzystając z „epidemicznej” przerwy zrobiła w zeszłym roku tzw. skontrum, czyli inwentaryzację zbiorów. Przy tej okazji znaleziono „Podstawowe wiadomości z astronomii” autorstwa Franciszka Zdanowskiego. Wydany kilkadziesiąt la temu w nakładzie 30 egzemplarzy podręcznik dziś zdaje się trącić myszką: oprawiony u introligatora maszynopis z ręcznie robionymi ilustracjami. Ale – choć wiedza o wszechświecie posunęła się od tamtej pory do przodu – to podstawowe zasady mechaniki ruchu ciał niebieskich i sposób prowadzenia ich obserwacji są te same. A książka jest ciekawa również ze względu na osobę autora.
Franciszek Zdanowski urodził się w Tchórzewie w parafii Zbuczyn w 1903 roku. Studiował fizykę, w czasie II wojny prowadził tajne nauczanie, a po wojnie uczył m.in. w seminarium w Drohiczynie oraz w szkole w Białej Podlaskiej. Wielki miłośnik astronomii i świetny dydaktyk, widząc potrzebę podręcznika sam taki podręcznik napisał. Jeden z egzemplarzy z odręczną dedykacją autora trafił do biblioteki w Zbuczynie, która po latach, przy okazji remanentu wydobyła go na światło dzienne.

Stary skrypt okazał się inspirujący. Gminny Ośrodek Kultury w Zbuczynie (który funkcjonuje z gminną biblioteką pod jednym dachem) zawiadomił o znalezisku Siedleckie Towarzystwo Miłośników Astronomii i tak zrodziła się myśl o współpracy. Latem i jesienią ubiegłego roku w Starym Krzesku zorganizowano więc serię obserwacji astronomicznych. Towarzystwo akurat szukało nowego miejsca na obserwacje, a Stary Krzesk nadawał się idealnie: spora odległość od łuny miejskich świateł, łatwość dojazdu i zaplecze w postaci budynku filii GOK, gdzie można nie tylko zorganizować wykład czy prezentację, ale i w razie potrzeby przenocować.

Obserwacje cieszyły się sporym powodzeniem. Zaproszeni przez media społecznościowe miłośnicy astronomii przybyli nie tylko z Siedlec, ale i z Warszawy, Terespola, Międzyrzeca Podlaskiego i Radomia. Zajrzało też trochę zaciekawionych mieszkańców Starego Krzeska. Pomysł chwycił na tyle, że zarówno GOK, jak i STMA chcą kontynuować współpracę i organizować w tym miejscu kolejne spotkania – oczywiście w cieplejszej porze roku i po zniesieniu restrykcji dotyczących publicznych zgromadzeń.







AB [MSz]